Ontwikkelingen en uitdagingen binnen de voedingsindustrie met CEO Rob Kooijmans

Dit jaar doet Notilyze weer mee aan de SAS Hackathon, voor het eerst in de sector Manufacturing. Het team verdiept zich in de IoT oplossingen van SAS om inzichten te krijgen in bedrijfsprocessen. Dit doet het team in samenwerking met HAI, waarmee ze ook de hai-app hebben ontwikkeld. Het doel is om naast sturing op rendement en productspecificaties ook inzichten te verkrijgen in het sturen op energieverbruik. Binnen productieprocessen zijn hier nog efficiëntieslagen te halen, beaamt ook Rob Kooijmans, CEO bij Food Strategy Institute. Met hem bespreken we de ontwikkelingen en uitdagingen binnen de sector van zijn expertise, de voedingsindustrie, en reflecteren we ook op de use case van het Hackathon team van Notilyze, dat werkt met data uit een deels geautomatiseerd destillatieproces.  

Wat zijn de grootste uitdagingen in de voedingsindustrie op dit moment? 
"De uitdagingen zijn veelzijdig. Enerzijds heeft de voedingsindustrie in veel landen te maken met een tekort aan arbeidskrachten – automatisering is hier natuurlijk een antwoord op, maar dat vergt grote investeringen en ook meer geschoold personeel. Daarnaast spelen er op dit moment veel prijsopdrijvende zaken, zoals tekorten in grondstoffen door mislukte oogsten in 2021, de oorlog in Oekraïne, hoge transportkosten en hoge energiekosten."

Over die hoge energiekosten; naast de kosten lijkt het bedrijfsleven zich steeds meer bezig te moeten gaan houden met hun Carbon Footprint. Een voorbeeld is de normerende regeling werk gebonden personenmobiliteit vanaf 2023 in Nederland. Zie je dit ook terug in de interesse vanuit bedrijven binnen Manufacturing en specifiek binnen de voedingsindustrie naar het monitoren en reduceren van emissies?  
"De voedingsindustrie is zich al jaren bewust van haar Carbon Footprint. Met name vanuit grote retailers, die een grote kracht zijn op in de voedingsmiddelenmarkt, is er al geruime tijd een push gaande om in brede zin de Corporate Social Resposibility van haar leveranciers helder in kaart te brengen. Met onderliggende systemen als Sedex en Eco-vadis wordt de voedingsindustrie gevraagd haar inspanningen en doelen te delen op veel CSR gebieden, waaronder ook de Carbon Footprint."

Denk jij dat het relevant is dat dit soort bedrijven zich hier meer mee bezig gaan houden?  
"Het is zeker relevant voor de voedingsindustrie om zich meer bezig te gaan houden met de carbon footprint en klimaatimpact in bredere zin. Een groot deel van de voedingsindustrie is ervan doordrongen dat we alleen meer kunnen gaan produceren als we dat op een verantwoorde en milieuvriendelijke manier doen. Duurzaamheid raakt de kern van onze voedselketen: als we te ver gaan in het uitputten van de natuurlijke bronnen die we nodig hebben voor de voedselproductie, brengen we uiteindelijk ons eigen voortbestaan in gevaar. "

Zie jij grote kansen op dit gebied voor dit soort industrieën?  
"Er liggen kansen te over in de voedingsindustrie. Op alle vlakken, vanaf het zaaien van gewassen, het kweken van vis, het fokken van vee, transport en natuurlijk de productie processen – overal zijn er mogelijkheden om te komen tot een meer circulaire aanpak en reductie van zaken als CO2 uitstoot en energieverbruik. 

In mijn optiek liggen er niet alleen grote kansen in de voedingsindustrie, maar ligt er zelfs een dwingende, grote opgave om een transitie te maken naar een meer duurzame en zo mogelijk circulaire voedingsindustrie van “farm to fork”. Doen we dit niet, dan zullen we op termijn echt geconfronteerd worden met de gevolgen in de zin dat bepaalde grondstoffen voor de voedingsindustrie zullen gaan ontbreken en we de wereldbevolking niet meer afdoende kunnen blijven voorzien van de juiste en gezonde voeding. "

Gebruiken bedrijven in deze branche voor dit soort vraagstukken ook inzichten uit hun data? Zie je hier een trend in, net als andere sectoren? 
"In de voedingsindustrie wordt, net zoals elders in onze maatschappij, steeds meer data gegenereerd. De automatisering die nodig is om het tekort aan arbeiders te compenseren en de automatisering die wordt ingezet om processen beter meetbaar en stuurbaar te maken (bijvoorbeeld in de logistiek sector) geven dat er steeds meer data voorhanden komt. 

Meestal zijn start-ups de voorlopers van wat komen gaat in de volgende 5 tot 10 jaar in de bredere industrie. Op dit moment zijn er start-ups in de voedingsindustrie actief die een groot deel van hun business model baseren op het gebruiken van data, die ze veelal ook zelf genereren. Twee voorbeelden die ik hier wil noemen zijn NotCo en Twiga. 

NotCo heeft alle plantaardige grondstoffen tot op moleculair niveau in kaart gebracht en doet dit nu ook met dierlijke producten (zoals melk). Door wiskundig, met behulp van AI deze gegevens aan elkaar te knopen is NotCo in staat om melk na te maken puur uit plantaardige grondstoffen. Door alles te modelleren, is NotCo ook in staat om exact aan te geven wat de Carbon Footprint is van haar producten en kan dit zelfs mee genomen worden in de berekeningen. 

Twiga, actief in Kenia en Tanzania, is een bedrijf dat de lokale straatwinkeltjes van kwalitatief goede en scherp geprijsde voedingsmiddelen voorziet. Hierbij maakt het bedrijf gebruik van een uitgebreid online platform, waarbij de winkeleigenaren simpelweg via Whatsapp kunnen aangeven wat ze die dag geleverd willen krijgen. Ook worden ze via Whatsapp op de hoogte gehouden wanneer Twiga de producten komt leveren. Er is zelfs een online mogelijkheid voor microkrediet, mocht de winkeleigenaar op het moment van leveren nog niet kunnen betalen. Twiga is zo succesvol, door haar hoge mate van gebruik van data voor forecasting van zowel de aankoop als verkoop van de voedingsmiddelen."

Uit jouw ervaring: Is er nog veel winst te behalen binnen Manufacturing op het reduceren van energieverbruik? En wat specifieker op onze use case deze Hackathon, het reduceren van energieverbruik binnen een destilleerderij installatie? 
"We staan nog maar aan het begin van de energietransitie, en dat geldt ook voor de voedingsindustrie en al helemaal voor manufacturing. 

Door veel bewuster om te gaan met verliezen in de zin van (warmte)energie en deze mee te nemen in het ontwerp van een installatie en het ontwerp van een complete fabriek, kunnen we grote slagen gemaakt worden in het totale energieverbruik van bijvoorbeeld een destilleerderij installatie. 

Hierbij kunnen we denken aan het koppelen verschillende units op een site, op de ene plek wordt warmte gegenereerd door het proces (en moet daar dus gekoeld worden), terwijl op een andere plek warmte nodig is. Door slim verschillende proces onderdelen met elkaar te verbinden kunnen significante besparingen op energieverbruik worden gerealiseerd.  

Daarnaast zijn er ook meer recente studies waarbij in de modellering van destillatiekolommen ook het warmteverbruik en de warmtestromen meegenomen worden in de complete thermodynamische modellering. Dit leidt tot nieuwe inzichten en ook tot vernieuwde ontwerpen van destillatie installaties in de nabije toekomst. De inschatting hier is dat er ruim 60% bespaard kan worden op het energieverbruik."